Van draaikont tot ballerina

De zevenjarige Gillian kon geen moment stilzitten. De mensen in haar omgeving noemden haar spottend “Wriggle Bottom” (draaikont). Concentreren leverde Gillian ook problemen op; liever staarde ze dromerig voor zich uit of keek ze naar buiten.

Haar onaangepaste gedrag maakte dat Gillian in de klas vaak straf kreeg. Als de leerkrachten hun beklag deden bij haar ouders, kreeg Gillian ook thuis op haar donder. Totdat ze uiteindelijk zelf begon te geloven dat er iets mis met haar was. De diagnose AD(H)D bestond in de jaren 1930 nog niet.

Danseres

Op advies van de school nam haar moeder het meisje mee naar de dokter, want mogelijk ze een leerstoornis. Bij de dokter gebeurde er iets bijzonders. Nadat Gillians moeder aan de dokter haar bezorgdheid had uitgelegd over Gillians storende gedrag, verlieten beiden de spreekkamer om onder vier ogen te praten. In het kantoor stond een kleine radio. Voordat hij het vertrek verliet, zette de dokter die aan. Kleurrijke klanken vulden de ruimte.

In de gang waren mevrouw Lynne en de dokter druk in een gesprek verwikkeld. Toen wierp de dokter een blik in de spreekruimte. “Kijk eens”, ze hij, en wees naar een glazen venster. Gillian, in vervoeging geraakt door de muziek, danste door de kamer. Vrijer, mooier en gelukkiger dan mevrouw Lynne haar ooit had gezien.

De dokter wendde zich tot mevrouw Lynne en zei: “Er is niets mis met uw dochter. Ze is een danseres.” Gillian en haar moeder verlieten de praktijk niet met een diagnose, maar met het advies om haar in te schrijven op de dansschool. Over die school zou Gillian later zeggen: “Iedereen daar was net als ik! Wij moeten bewegen om te kunnen denken.”

Het advies van de opmerkzame arts was het begin van een prachtige carrière bij het Royal Ballet. Gillian studeerde af aan de Royal Ballet School en ontmoette Andrew Lloyd Webber. Ze zou uiteindelijk geschiedenis schrijven als danseres, ballerina, choreografe en tv-producent.

Omarm de zwarte schapen

Gillian Lynne (1926-2018) bracht miljoenen mensen vreugde. Ze is verantwoordelijk voor enkele van de meest succesvolle theaterproducties uit de geschiedenis, zoals ‘Cats’ en ‘Phantom of the Opera.’ Haar onuitputtelijke energie en verbeeldingskracht bleken uiteindelijk een bron van gratie, schoonheid en succes.

Gillian Lynne

Ook vandaag heeft Gillians verhaal de wereld een belangrijke les te leren. Omarm mensen die anders zijn, de zwarte schapen die niet in de pas lopen. Want juist buiten de gebaande wegen wachten de meest wonderlijke werelden om te worden ontdekt. De buitenbeentjes van vandaag kunnen de innovators zijn van morgen. Zij kunnen ons helpen om nieuwe werelden te zien, te ontdekken en vorm te geven.

Mocht je zelf een paradijsvogel zijn: ga niet uit van wat je ontbreekt, maar van wie je bent. Deze wereld snakt naar schoonheid, liefde en kleur, het is een kunst om die samen te creëren.

Nooit meer spijt!

Het nieuwe jaar is een periode van terugblikken, maar ook van vooruitkijken. Veel mensen beginnen het nieuwe jaar met goede voornemens en grootse plannen, maar die zijn niet altijd gemakkelijk vol te houden. Het leven is soms druk en veeleisend, en voor je het weet word je meegezogen in een stroom van agendapunten. Daarom aan het begin van dit nieuwe jaar een blog over…. spijt!

Als je zestien bent, lijkt de toekomst oneindig. Waarschuw een tiener die zijn tandenborstel links laat liggen voor de gevolgen op latere leeftijd, en hij zal zijn schouders ophalen. Tien jaar lijkt als je jong bent nog een eeuwigheid.

Stilgezet in het ziekenhuis

Maar het leven is eindiger dan ons lief is. Als pastoraal werker in een ziekenhuis sta ik geregeld aan het bed van terminale patiënten. Mensen die net als ieder ander hun leven hebben geleefd. Ze hebben gedaan wat ze moesten doen: gewerkt, de hypotheek betaald, voor hun kinderen gezorgd, het huisvuil buiten gezet. En dan komt er plotseling een dag waarop hun leven wordt stilgezet. Een diagnose, een operatie die verkeerd loopt, een noodlottig ongeval.

Plotseling lig je daar. De agenda is tot stilstand gekomen, de telefoon zwijgt, in de kamer waar je ligt heerst stilte. Het is net alsof je leven met één druk op de knop op pauze is gezet. En dan komen de zingevingsvragen: “Wie ben ik geweest? Wat heb ik met mijn leven gedaan? Welke impact had mijn gedrag op anderen?”

Het ziekenhuis is een plaats waar veel mensen terugkijken op hun leven. Als pastoraal medewerker sta ik meer dan eens aan het bed van mensen die verteerd worden door spijt. Sommige mensen hadden imposante jobs en titels. Ze hebben zich staande gehouden in een harde zakenwereld, wisten zich te profileren, werkten hard en boekten resultaten. Dappere selfmade men en -women. Ze waren op alles voorbereid, behalve op één ding: hun eindigheid. Maar zelfs voor de CEO die altijd alles perfect onder controle had, kan plots het moment komen waarop hij de controle uit handen moet geven.

In een ziekenhuis, een plek die gericht is op zorg, lijkt de harde zakenwereld soms een andere planeet. Het kan een waar rouwproces zijn afscheid te nemen van je vroegere succes en autonomie, en je lot in handen te geven van anderen. Zo’n switch maakt dat mensen veranderen. Niet zelden gaan ze hun vroegere leven evalueren in het nieuwe licht van intermenselijke zorg en relaties. Een woord dat dan vaak komt bovendrijven, is spijt. Spijt van de partner die je hebt verlaten, spijt van de kinderen die zijn opgegroeid zonder dat je tijd voor ze had, berouw over de momenten dat je mensen hebt overruled om jezelf te kunnen profileren; spijt dat je niet werkelijk de tijd nam om naar ze te luisteren en relaties met ze op te bouwen.

Non, je ne regrette rien

We maken allemaal fouten, en als pastoraal medewerker geloof ik in een God die liefdevol en genadig is. Er is altijd een ommekeer mogelijk, zelfs op je sterfbed. Sommige mensen zijn gebaat bij de christelijke notie van vergeving. Weer anderen geloven niet in God, maar maken het in orde met hun naasten. Met de kinderen die ze hebben verwaarloosd of verkeerd behandeld, met de man of vrouw die goud voor hen was, maar wiens liefde en zorg ze als vanzelfsprekend beschouwden. Ook dat kan zeer waardevol en bevrijdend zijn.

Ik weet het: het Memento Mori – gedenk te sterven – is niet chic. Liever dan stil te staan bij onze eindigheid leven we alsof er geen dag van morgen bestaat, alsof alles maakbaar is, alsof we de strijd tegen de tijd kunnen winnen. Maar dat is een illusie. Voor iedereen komt er een dag waarop de tijd ons inhaalt. Voor sommigen zelfs eerder dan verwacht.

De gezichten van mensen die in vrede stierven, zullen me altijd bijblijven. De glans op het gelaat van mannen en vrouwen die zeiden: “Ik heb een mooi leven gehad, ik heb nergens spijt van.” Is het daarom dat de Franse zangeres Edith Piaf in 1960 haar mooie lied uitbracht: “Non, je regrette rien“? Zo te leven dat je achteraf nergens spijt van hoeft te hebben, is niet vanzelfsprekend. Het is een uitdaging die bewustwording en levenskunst vereist.

Uiteindelijk draait alles om relaties

Wat mij als pastoraal medewerker telkens weer opvalt, is dat uiteindelijk alles in een mensenleven draait om relaties. Op het moment dat we geboren worden, zijn we afhankelijk van de liefde, zorg en nabijheid van anderen. Hetzelfde geldt voor de dag dat we sterven. De eerste persoon die op zijn sterfbed zegt: “Had ik maar meer en harder gewerkt”, moet ik nog altijd tegenkomen. Hetzelfde geldt voor de man of vrouw die zegt: “Had ik mijn geld maar anders belegd; had ik die miljoenenvilla op Ibiza maar gekocht.”

De mensen die met spijt en schuldgevoelens terugkijken op hun leven, doen dat vrijwel altijd omdat ze mensen hebben gekwetst en relaties veronachtzaamd. En de mensen die in vrede sterven, doen dat vrijwel allemaal omdat ze omringd waren door mensen die van hen hielden, en tot op hun laatste momenten tijd hebben doorgebracht met hun geliefden. Is het niet ontnuchterend dat we vaak zo weinig aandacht besteden aan de dingen waar uiteindelijk ons leven om blijkt te draaien? We rennen achter agendapunten aan, jagen luxe en welvaart na, maar verliezen niet zelden de essentie uit het oog.

Als ik je aan het begin van dit nieuwe jaar iets mag meegeven, dan is het dit: heb je naasten lief, breng tijd door met je partner, kinderen, familieleden en vrienden. Koester de mooie momenten en leef alsof er geen dag van morgen bestaat. Wacht nooit met het zeggen van “ik houd van je” of “sorry” tot morgen, want je weet niet of er een dag van morgen bestaat. Laat liefde te allen tijde je richtsnoer zijn, want voor wie leeft uit liefde, zal er hopelijk een dag komen waarop je samen met Edith Piaf kunt zeggen: “Non, je regrette rien.” Wie dat kan zeggen, is een gelukkig mens.

Alle goeds en zegen voor 2023!

Foto door Andiedson Lima op Pexels.com

De kracht van het verschil

Vakantieperiodes zijn goed voor ontspanning, maar ze zorgen ook geregeld voor irritaties. Een prille relatie, stroef lopende huwelijken, schoonfamilies, nieuw samengestelde gezinnen, vrienden met botsende karakters: die langverwachte zonvakantie kan relaties lijmen, maar ook op scherp zetten. Mensen verschillen namelijk in veel dingen, maar vooral in hoe ze omgaan met dat wat onbekend en anders is.

“Onbekend maakt onbemind”, zegt een aloud spreekwoord. Maar of we dat zo ervaren, hangt sterk samen met onze persoonlijkheid. De Big Five is een persoonlijkheidsmodel dat vaak wordt gebruikt bij sollicitatieprocedures. Het brengt via vijf hoofddimensies de persoonlijkheid in kaart: extra- of introversie, inschikkelijkheid, (on)zorgvuldigheid,  emotionele stabiliteit, openheid voor ideeën en ervaringen.

Onbekend maakt bemind

Vooral onze openheid voor nieuwe ervaringen bepaalt hoe we omgaan met alles wat afwijkt van het vertrouwde. Voor wie hoog scoort op openheid, is het leven één groot avontuur. “Onbekend maakt bemind”, is het credo van zulke mensen. Zo iemand is nieuwsgierig en droomt ervan nieuwe plaatsen te ontdekken en nieuwe wegen te  proberen. Verloopt alles niet volgens schema? Geen probleem, dan maak je toch gewoon een nieuw schema?

Onbekend maakt onbemind (of zelfs ontstemd)

Wie laag scoort, hecht meer waarde aan het vertrouwde. Zulke mensen houden van vaste routines, dagschema’s, plaatsen, restaurants en activiteiten. Als schema’s op het laatste moment worden omgegooid, gaan ze mopperen, worden ze boos of chagrijnig. Dat gedrag stelt de flexibele partner of vriend voor vraagtekens. Waarom zou je überhaupt de illusie koesteren dat het leven zich moest gedragen zoals jij wil? De flexibele geest zwijgt, ergert zich aan de ergernis van de ander, of wringt zich in allerlei bochten om verdere fricties te voorkomen, en verliest daarmee een stukje van zijn of haar spontaniteit.

Avonturiers en gewoontedieren

Tijdens veel vakanties komt de kloof tussen avonturiers en comfort- en gewoontezoekers op scherp te staan. Terwijl de één ervan droomt onbekende wateren op te zoeken, wil de ander elke avond hetzelfde biertje drinken bij zijn vertrouwde café. Soms lijkt de kloof te groot voor een compromis. Toch bieden vakanties ons juist een unieke kans.

“Dit is Mijn gebod, dat jullie elkaar liefhebben zoals Ik jullie heb liefgehad”, luidt het gebod van Jezus in het Johannesevangelie. Vakantie is bij uitstek een kans om weer even terug te keren naar die woorden, die ons ook vandaag uitdagen. Liefhebben vergt weinig kunst en oefening als je elkaar feilloos aanvoelt en twee handen op één buik bent. Maar sommige mensen maken het ons moeilijker. Bijvoorbeeld door onze vertrouwdheden om te gooien, of een rem te zetten op onze spontaniteit en onze vrije geest.

Groot geschenk

Vakantie daagt ons uit om eens constructief stil te staan bij het verschil. Wat is het nu precies dat de ander zo anders maakt? En wat is de waarde van dat verschil, hoe kunnen we het een plek geven in onze relaties, teams en vriendschappen? De uitdaging is om verschillen niet te zien als een persoonlijke bedreiging, maar als een verrijking.

Juist de mensen die het meest van ons verschillen, kunnen achteraf een groot geschenk blijken. Uitgerekend zij kunnen ons het meest leren over de veelkleurigheid van Gods liefde, en niet in de laatste plaats over onszelf.

Foto door Andrea Piacquadio op Pexels.com

Een verkorte versie van dit artikel verschijnt in augustus 2022 in maandblad Reveil.

De schoonheidsgeheimen van Audrey Hepburn

Tijdens haar leven kreeg de beroemde actrice Audrey Hepburn (1939-1993) herhaaldelijk de vraag naar haar schoonheidsgeheim. Ze schreef er een tekst over, die op haar begrafenis werd voorgelezen. Dit is de wijsheid die Audrey Hepburn de wereld naliet.

Om aantrekkelijke lippen te krijgen: spreek zoete woorden.

Voor een mooie blik: zoek naar de goede kant van mensen.

Voor een slank figuur: deel je eten met de hongerigen.

Voor mooi haar: laat een kind er eenmaal per dag met de vingers doorheen gaan.

Zo krijg je een mooie houding: loop rechtop, wetend dat je nooit alleen bent, want degenen die van je houden begeleiden je.

Mensen – meer dan objecten – hebben behoefte aan herstel, koestering, bemoediging, waardering en redding; geef nooit iemand op.

Onthoud dat als je een hand nodig hebt, je er twee zult vinden, aan het uiteinde van elke arm één. Bij het ouder worden zul je ontdekken waarom je twee handen hebt gekregen: één om jezelf te helpen, de tweede om anderen te helpen.

De schoonheid van een vrouw schuilt niet in de kleren die ze draagt, in haar gezicht of in haar haarstijl. De schoonheid van een vrouw wordt zichtbaar in haar ogen, want dat is de deur die opengaat naar haar hart, de bron van haar liefde. De schoonheid van een vrouw schuilt niet in haar make-up, maar de ware schoonheid in een vrouw wordt weerspiegeld in haar ziel. Het is de tederheid waarmee ze liefde geeft, de uitdrukking van haar diepste passie.

De schoonheid van een vrouw groeit door de jaren heen.

Geloven: een goddelijke uitdaging

Geloven in deze tijd is een goddelijke uitdaging. Religies hebben niet altijd meer de beste papieren. Hoe vaak worden ze niet geassocieerd met geweld of terrorisme? Weer anderen beweren dat geloven achterhaald is, dat de wetenschap uiteindelijk alle antwoorden wel zal vinden.

Geheel onbegrijpelijk zijn die gedachtegangen niet. De geschiedenis leert inderdaad dat waar religies vervlochten raken met politieke ideologieën en een totalitair systeem worden, het vaak gruwelijk misgaat. En als je de Bijbel louter leest als wetenschappelijke encyclopedie om de volledige werkelijkheid te verklaren, verzand je al snel op een dood spoor.

De zekerheid der dingen die men hoopt

“Wat betekent geloven voor jou?” Dat is de vraag die ik onlangs voorgelegd kreeg door het magazine Maria van de montfortianen. Een spannende, maar ook wezenlijke vraag. In een wereld vol onbegrip en misverstanden zet ze ons weer even stil bij waar geloven nu werkelijk om draait. In de Hebreeënbrief, meestal toegeschreven aan de apostel Paulus, staat het zo verwoord:

“Het geloof nu is de zekerheid der dingen die men hoopt, en het bewijs der dingen, die men niet ziet.”

Hebreeën 11, 1

De woorden “zekerheid” en “bewijs” maken het wat lastig. We associëren die al snel met wetenschappelijke bewijzen. Maar net zo min als de wetenschap kan bewijzen dat God bestaat, kan ze bewijzen dat God niet bestaat. Dat betekent dus dat wetenschappers meestal een soort wetenschappelijk agnosticisme omarmen: de vraag of er een hogere macht bestaat laten ze buiten beschouwing; daarover kunnen ze geen uitspraken doen.

Maar Paulus verwijst niet naar studies, rapporten of wiskundige formules. Nee, hij heeft het over een ander soort bewijs: een innerlijke zekerheid.

Zekerheid en bewijs

De zekerheid van wat men hoopt duidt op de innerlijke overtuiging van een hoop die nog geen werkelijkheid is. Een realiteit die nog niet voor ogen is. Hoe kun je daar dan zo zeker van zijn? Omdat je met heel je hart gelooft dat die hoop op een dag werkelijkheid zal worden. Je proeft de tekenen ervan; je ziet het voor je, je leeft er als het ware naartoe.

Het bewijs der dingen die men niet ziet verwijst naar onze innerlijke belevingswereld. Soms voelt hoop die nog niet tastbaar is, ver weg. Dan wandelen we schijnbaar alleen over onze pelgrimsroute en lijkt onze weg bezaaid met stenen. Maar op andere momenten komt die hoop ons plotseling heel dichtbij Dan is het net alsof we plots een knipoog van boven krijgen. En dan vatten we weer moed om onze weg te vervolgen.

Hoop doet leven

Een oudere dame stuurde me een foto van een kleurrijke zwerfsteen. Die ochtend had ze zichzelf gedwongen een wandeling te maken in het stadspark van Antwerpen. Door de coronacrisis had de vrouw zich al vele maanden afgesneden gevoeld van haar dierbaren, en steeds vaker vroeg ze zich af of het nog zin had haar bed uit te komen. Tot ze tijdens haar wandeling op een houten bankje die steen zag liggen. Ze bukte zich en maakte een foto. HOOP, stond er in fraaie letters op de steen geschilderd. Letters die haar plots deden beseffen wat ze dreigde te verliezen: het geloof in een wereld van hierna-beter.

Pelgrimsroute

Geloven is verder kijken dan wat voor ogen is. Geloven plaatst je wereld in een ander perspectief. Het opent je ogen om verder te zien dan de materiële werkelijkheid; het opent je hart om te omarmen wat nog niet zichtbaar is. De apologeet C.S. Lewis verwoordt het als volgt:

“Ik geloof in het christendom zoals ik geloof dat de zon is opgekomen – niet alleen omdat ik het zie, maar omdat ik daardoor al het andere zie.”

C.S. Lewis

Geloven gaat dieper dan weten of bewijzen; het is een manier van zien. En juist daarom laat het zich maar moeilijk achter de voordeur terugdringen. Geloven is geen passieve hobby maar een werkwoord. Het is als een persoonlijke pelgrimsroute. Een weg van ernstig zoeken, soms van blijdschap en hoop, soms van beproevingen en twijfel, maar altijd een pad van een toewijding dat zich vertaalt in Liefde. Want hoe klein(geestig) wij mensen soms ook zijn, er is iets groters waarnaar wij op weg zijn.

Foto door Charl Durand op Pexels.com

Liefde: meer dan vlinders in je buik

Mensen verlangen naar liefde, en als Cupido raak heeft geschoten lijkt het geluk verzegeld. Verliefdheid kent vele namen: zinderende passie, vlinders in je buik, op wolkjes lopen. Toch eindigt één op de drie huwelijken in een echtscheiding. Als vlinders plaatsmaken voor sleur, stellen veel koppels gedesillusioneerd vast dat de liefde “op” is. “Wij in het Westen klampen ons te hard vast aan romantische liefde”, zegt de Deense psycholoog Gert Martin Hald, matchmaker van het tv-programma Blind Getrouwd.

Dat we zo naar liefde verlangen, is niet vreemd. Te vroeg geboren baby’s die niet worden geknuffeld of vastgehouden, hebben een grotere kans om te overlijden. Evenzo kunnen de gevolgen van een liefdeloze jeugd een leven lang meegaan. Liefde is essentieel voor ons levensgeluk en voor ons voortbestaan.

Tinder

Een van de mooiste Bijbelteksten vind ik 1 Korinthe 13. In poëtische bewoordingen vertelt de apostel Paulus dat uiteindelijk alles in het leven draait om liefde.

Al zou ik de talen van de mensen en van de engelen spreken, maar ik had de liefde niet, dan zou ik klinkend koper of een schallende cimbaal zijn geworden.

En al zou ik de gave van de profetie hebben en alle geheimenissen weten en alle kennis bezitten, en al zou ik al het geloof hebben zodat ik bergen zou verzetten, maar ik had de liefde niet, dan was ik niets.

En al zou ik al mijn bezittingen uitdelen tot levensonderhoud van de armen, en al zou ik mijn lichaam overgeven om verbrand te worden, maar ik had de liefde niet, het baatte mij niets.

Zonder het gevoel te worden liefgehad, is de wereld koud en kil. Dan ontbreken alle franjes die het leven zijn charme geven. Geen wonder dus dat mensen die zich eenzaam voelen of die een leegte in hun leven ervaren, op zoek gaan naar de ultieme liefde. Ze maken een Tinder-profiel aan, zoeken naar een match op sociale media, schrijven zich in voor een datingprogramma, maken werk van een collega of buurvrouw of verliezen hun hart aan een love scammer. “Als ik de ware maar vind, zal ik gelukkig zijn”, denken ze. Maar al je pijlen richten op de romantische liefde, stelt niet zelden teleur.

Niet realistisch

Volgens Gert Martin Hald klampen mensen zich in de Westerse wereld te hard vast aan het idee van liefde gedreven door passie en seksuele aantrekkingskracht. “Wij vinden het onmogelijk dat een relatie níét vanuit verliefdheid vertrekt”, zegt de matchmaker van Blind Getrouwd. “We verwachten vlinders, vonken, opwinding. Vroeger was dat helemaal anders. Toen moest je niet tot over je oren in love zijn om een koppel te vormen, om een verbintenis aan te gaan. Toen heerste de strategische liefde. Nu zien we dat vaak als berekende, kille liefde. We kijken erop neer, als iets wat minderwaardig is aan de romantische liefde.”

150 jaar geleden was dat andersom, voegt hij eraan toe. Toen gold toch vooral het idee dat je je niet teveel door je gevoel moest laten meeslepen. Beter was het een partner te kiezen waarmee je een goede kans had op een harmonieuze manier je leven te kunnen delen; iemand van vergelijkbare sociaal-maatschappelijke afkomst, met vergelijkbare waarden, normen en ideeën. In grote delen van de wereld is dat nog altijd zo. Sterker nog: toen de Nederlandse schrijver Joris Luyendijk in Egypte studeerde, ontdekte hij tot zijn verbazing dat daar geen woord voor verliefdheid bestaat. Verliefdheid is, zo stelde hij vast, een typisch Westers fenomeen.

“Ook vandaag nog beantwoordt, wereldwijd, meer dan de helft van de huwelijken aan die strategische liefde”, beaamt Hald. “En die verstandshuwelijken – geen gedwongen huwelijken, voor alle duidelijkheid – werken even goed. Alleen kunnen wij, in het Westen, ons dat niet meer voorstellen, met al onze romantische films en bespiegelingen.”

Geen wonder dus dat koppels in Blind Getrouwd al snel de handdoek in de ring gooien als de vonken er niet meteen afspatten. “Then they freak out“, zegt Hald. “Dat zie je elk seizoen opnieuw. Ze voelen zich teleurgesteld, willen niet meer verder proberen. Je ziet dat zowel bij mannen als bij vrouwen. En dat is niet hun fout. Het ligt er gewoon aan hoe we in onze Westerse samenleving naar de liefde kijken: niet realistisch.”

Vier soorten liefde

Hoe komt het dat in het Westen zo’n onrealistisch liefdesideaal heeft postgevat? De voornaamste reden is waarschijnlijk dat het beeld dat dagelijks via romantische films en liefdesliedjes wordt overgebracht, zich focust zich op één soort liefde. Terwijl de Bijbel er maar liefst vier kent.

  • Storge, een Grieks woord dat genegenheid betekent. Hiermee wordt de liefde bedoeld tussen ouders en kinderen, of tussen generaties.
  • Philia of philadelphia, wat staat voor vriendschap, bijvoorbeeld tussen vrienden of mensen binnen een geloofsgemeenschap.
  • Eros, de geslachtelijke liefde. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen verliefdheid en fysieke aantrekkingskracht en de liefde zoals in een huwelijk.
  • Agape, de zelfopofferende liefde. Dit is tevens de hoogste vorm. Agape-liefde is onzelfzuchtig, dienend en vol overgave. Dit is de liefde van God, en tot God.

Gat in je hart

Wat is het eerste waar jij aan denkt bij het horen van het woord “liefde”? Grote kans dat het woord associaties opwekt met de eros-liefde van verliefdheid, passie, vlinders in je buik. Dat is niet zelden de vorm waarnaar mensen op zoek gaan als ze een gat in hun hart ervaren. Ze zoeken dan naar die ene persoon op Aarde die alles in huis lijkt te hebben om dat gat te kunnen vullen. Ontstaat de juiste “chemie”, dan lijkt een match made in heaven geboren. We worden verliefd. Er gaat geen dag voorbij of de persoon beheerst ons hart, onze gedachten… we kunnen simpelweg aan niets anders meer denken.

Maar wat als de vlinders zijn opgetrokken? Wat als de wittebroodsweken voorbij zijn? Dan ontdekken we plots dingen die ons niet aanstaan. Onze partner heeft een ochtendhumeur, is zo gesloten als een oester, laat sokken rondslingeren of komt na een zwangerschap 20 kilo aan. En steeds vaker komen onenigheden aan het licht, waardoor ruzies ontstaan. Waar is Cupido gebleven? Waar zijn de vonken, de zinderende passie?

In dat stadium komen veel mensen tot de conclusie dat de liefde “op” is, en dat de partner niet meer aan het romantische plaatje voldoet. Ze voelen zich bedrogen en gedesillusioneerd. Het is dan dat sommigen hun hart op een kier zetten voor iemand die hun hart hopelijk opnieuw kan betoveren. Velen blijven levenslang zoeken naar de volmaakte liefde. Maar zelfs al is hun leven doortrokken van een patroon van verbroken relaties, het hart blijft soms pijnlijk leeg.

Zaaien en oogsten

Dat is tragisch. Zeker als je je bedenkt dat de Westerse focus op de romantische liefde misschien berust op een misverstand. Want begrijpen we de Liefde wel goed genoeg? De romantische liefde die de film- en muziekindustrie domineert, vormt slechts een klein deel van wat liefde werkelijk is. Maar omdat die liefde zo alomtegenwoordig lijkt, zijn veel mensen al hun pijlen gaan richten op die ene vorm. Met als gevolg dat ze verwachten dat één persoon hen gelukkig zal maken, en dat het liefdeshuwelijk de weg is naar een leven boordevol passie en romantiek. Dat is, om Hald gelijk te geven, niet realistisch.

Moeten we ons liefdesverlangen dan maar in de ijskast zetten? Integendeel. Eigenlijk moeten we juist streven naar méér liefde. Maar dan wel naar een liefde die zich niet beperkt tot één soort, maar die in haar volledige rijkdom kan worden doorgegeven. Dat is ook onze opdracht hier op Aarde. God is Liefde, en Hij heeft ons geschapen omdat de liefde niet op zichzelf kan blijven bestaan. Ze zoekt er altijd naar zich uit te storten en te verspreiden. En alles wat je uitzendt, keert uiteindelijk tot je terug. Dat is een universele spirituele wet die in vele bewoordingen wordt beschreven: wat je zaait zul je oogsten, wie goed doet goed ontmoet, het is door te geven dat men ontvangt.

Ben je op zoek naar de volmaakte liefde? Begin dan eens door haar uit te delen. Maak er een hoofdzaak van dat je elke dag zaden van liefde verspreidt, aan je familieleden, je vrienden, je collega’s, je partner en kinderen… en last but not least aan God en aan het leven zelf. Want alles gaat ooit voorbij, waarschuwt de apostel Paulus, maar wat blijft zijn geloof, hoop en liefde. En de meeste daarvan is de liefde.