Vandaag is het de eerste zondag van Advent. Dat betekent dat er een nieuw liturgisch jaar begint, en dat we ook een andere evangelist aan het woord zullen horen. Het vorige jaar sloten we af met Lucas, het nieuwe beginnen we met Mattheüs. Maar welke evangelist het ook is, hij brengt niet zijn eigen boodschap, maar de boodschap van Jezus.

Vandaag luidt die boodschap: “Wees waakzaam!” Want dat is de raad die Jezus aan Zijn leerlingen meegeeft nadat Hij het verhaal over de tijd van voor de zondvloed heeft verteld. De mensen waren toen zo met zichzelf bezig, dat ze geen oog hadden voor de werkelijkheid om hen heen. Dat brengt ons meteen in de realiteit van vandaag, want ook wij mogen onszelf een belangrijke vraag stellen. Waar is ons hart op gericht? Zijn we vooral bezig met onszelf, met onze eigen noden en belangen, of hebben we ook oog voor de grotere werkelijkheid die ons omringt? De Bijbel inspireert ons voortdurend om verder te kijken.

Binnen de lijntjes kleuren

“Wees waakzaam!”, klinken de woorden van Jezus. Waarom zou Hij dat zo indringend zeggen? Jezus begrijpt als geen ander hoe verleidelijk het is om alleen binnen onze eigen veilige lijntjes te kleuren. Binnen de lijntjes van bezit, van comfort, van genieten, presteren, gezondheid, succes. Maar als we ons daartoe beperken, dan zien we de big picture over het hoofd en hebben we geen aandacht voor de lijntjes van anderen. Lijntjes van verdriet, armoede, rouw, eenzaamheid, ontheemding, ziekte of radeloosheid.

“Wees waakzaam, want jullie weten niet op welke dag jullie Heer komt”, zegt Jezus. En die Heer is God Zelf, die ons voortdurend maant te kiezen tussen licht en donker. Elke dag opnieuw hebben we de keus voor een leven in het licht van Gods liefde; voor vrede, aandacht voor elkaar, eerbied voor de natuur, positief denken, voor streven naar gerechtigheid… en nog zoveel andere dingen die Gods schepping tot een stukje hemel op aarde maken. En elke dag opnieuw staan we voor de uitdaging niet toe te geven aan de duisternis van egoïsme en eigenbelang, van oorlog en terrorisme, vernietiging van onze aarde. Soms denken we misschien dat onze keuzes een druppel op een gloeiende plaat zijn, maar als we allemaal elke dag het goede zouden kiezen, maakten al die keuzes samen een wereld van verschil.

Wees waakzaam

“Wees waakzaam”, drukt Jezus ons ook vandaag op het hart. En Hij daagt ons uit om ons hart te onderzoeken. Zijn wij zoals Noach? Noach bouwde een ark omdat hij luisterde naar God. Doen wij dat ook: luisteren naar God, of zijn we zoals de tijdgenoten van Noach die er zelfs niet aan dachten om naar God te luisteren, omdat ze te druk bezig waren met zichzelf? Voor ons zal dat woordje “druk” vast wel herkenbaar zijn. We hebben het immers allemaal druk. Maar wat als we het te druk hebben met aardse zaken om uit te zien naar de Mensenzoon? Dan kleuren we misschien wel netjes binnen de lijntjes van deze wereld, maar zijn we het Grote Verhaal uit het oog verloren.

Het Grote Verhaal dat we vieren met Kerstmis, is de komst van de Mensenzoon. Die dag vieren we dat God ervoor koos om niet binnen Zijn eigen hemelse lijntjes te blijven kleuren, maar dat Hij zich in Zijn oneindige goedheid uitstrekte naar ons, onvolmaakte mensen. Kerstmis, dat is vieren dat God Zijn Zoon naar de aarde zond om licht in de duisternis te brengen, en het donker te overwinnen door Zijn Licht.

Richt je blik omhoog

Met Advent maken we dat tastbaar. Op deze eerste Adventsdag steken we een kaarsje aan; een lichtje in de duisternis van deze wereld, als teken van verwachting, van uitzien naar Kerstmis. Wat verwachten wij eigenlijk met Kerstmis? Voor veel mensen is het een tijd van lekker eten en drinken met familie en vrienden, cadeautjes, solden, kerstmarkten, kerstbomen, kaarsen en lichtjes. 

Maar … mag onze verwachting misschien nog ietsje hogergespannen zijn? Zelfs hoger dan de hoogste kerstboom? Want de Bijbel inspireert ons altijd weer om verder te kijken. Om onze blik omhoog te richten. Naar de sterren, daar waar tweeduizend jaar geleden het teken fonkelde van de komst van de Mensenzoon. En ook vandaag klinkt Gods belofte: “Ik zal u niet begeven en u niet verlaten.” (Jozua 1:5, Hebreeën 13:5)

Een dag van vrede

De profeet Jesaja getuigt van een groots visioen. Er komt een dag waarop mensen uit alle volkeren der aarde zullen optrekken naar de berg en de tempel van de Heer. Een dag waarop zwaarden zullen worden omgesmeed tot ploegijzers, speren tot sikkels. De oorlog, die zoveel jonge levens kostte en vele generaties verwondde, zal nog slechts een vage herinnering zijn. Al is de wereld om ons heen nog zo donker, als christenen mogen we geloven dat er een dag van vrede komt. Dat de duisternis niet het laatste woord zal krijgen, maar dat Licht en Liefde zullen overwinnen. In die verwachting is het, dat we vandaag zijn samengekomen om Advent te vieren.

“Wees waakzaam”, klinken de woorden van Jezus. Wees waakzaam, zorg dat je lamp brandend blijft. Laat je niet overwinnen door de duisternis, maar overwin de duisternis door Gods licht en liefde. Laten wij zijn als lichtende sterren in een donkere wereld, verwachtingsvol uitziend naar de dag die komen gaat. Amen.

Meer lezen?

• Jesaja 2:1-5
• Mattheüs 24:37-44

Dit is de preek van zondag 27 november in de Rabotkerk in Gent.