Een goede voorbereiding is het halve werk. In de Bijbel zien we dat principe op vele manieren terug. Neem nu de berg Sinaï. Dat is een rotsformatie in de Sinaïwoestijn van Egypte. Woeste en ledige grond die een sacrale functie moet gaan vervullen. Maar dat gebeurt niet zomaar. Voordat God er kan neerdalen, krijgt Mozes de opdracht het gebied geestelijk af te bakenen.

Eroev

Antwerpen, de stad waar ik woon, is de enige Belgische plaats met een eroev. Tussen de Schelde en station Berchem loopt een smalle draad op boomhoogte. Zo op het eerste gezicht een onschuldig touwtje. Maar schijn bedriegt. De eroev is een heilige draad, in 1902 door de joodse gemeenschap gespannen. Antwerpen is niet de enige stad met zo’n koord; ook Amsterdam en alle steden van Israël hebben er een. “Waarom bakenen orthodoxe joden hun leefomgeving af met een eroev?”, zul je je misschien afvragen. Welnu, dat doen ze om de grond aan God toe te wijden. Op de Sabbat kan de lokale joodse gemeenschap zich dan iets meer vrijheden veroorloven.

Het proces van geestelijke voorbereiding komt over de hele wereld terug in tradities. Priesters worden gewijd, ruimtes besprenkeld met wierook of wijwater, een huwelijk ingezegend. Het zijn allemaal verschillende manieren om uiting te geven aan dezelfde gedachte: een domein wordt geestelijk afgebakend en voorbereid op de functie die het moet gaan vervullen.

Heiliging

Bijna nergens wordt dat duidelijker dan op de berg Sinaï. Drie dagen voordat God op die berg neerdaalt, krijgt het volk al een waarschuwing: “Heilig je, reinig je van alle smetten van deze wereld!” En God gebiedt Mozes om rondom de voet van de berg een grens te trekken, die niemand mag overschrijden totdat het geluid van de ramshoorn klinkt.

Heiliging, dat onderwerp snijdt Jezus ook aan in het hogepriesterlijk gebed. En net als bij Mozes gaat dat over meer dan grond. De heiliging gaat primair over de relatie tussen God en mensen. Er is een kloof die moet worden overbrugd, een gapende rivier tussen het tijdelijke en het eeuwige, tussen het sacrale en het profane. Heiliging is de brug die wordt geslagen.

Mozes en Jezus zijn allebei bruggenbouwers. Toch zijn hun bruggen niet hetzelfde. De brug van Mozes is er een van lichaamsheiliging. Hij roept het volk Israël op om hun kleren te wassen en drie dagen lang af te zien van lichamelijke gemeenschap. En Jezus? “Heilig hen door Uw Waarheid”, bidt Hij. Die Waarheid, dat is Gods Woord. Jezus staat dus een reiniging voor die verder gaat dan de oppervlakte. Niet de uiterlijke, maar de innerlijke mens moet worden gezuiverd. Er is een hartsverandering nodig om tot God te naderen, een intrinsiek verlangen om Zijn wil te doen.

Laten betijen

Laatst werd ik getroffen door het verhaal van Anna De Poorter, een non die in 2016 haar eeuwige professie aflegde in een klooster in Brecht. Ze was ooit yogalerares, maar besloot na vele omzwervingen in te treden. De belangrijkste les die ze in het klooster leerde, is monastiek geduld.

“Tijd is een heel belangrijk iets. Een moeilijke boodschap, want onze cultuur is erop gericht alles zo snel mogelijk te krijgen. Nu besteld, vanavond geleverd zeg maar. Terwijl ik denk: wacht. Laat de dingen eerst betijen en kijk er morgen opnieuw naar. Vaak ziet een probleem of nood er dan al heel anders uit.”

Anna De Poorter in “Oh God”

Geestelijke voorbereiding hoeft niets groots te zijn. Geen indrukwekkend ritueel. Soms schuilt het al in het laten betijen. Er een nachtje over slapen voordat je een beslissing neemt, bidden voor een operatie, de Bijbel betrekken op een belangrijke vraag in je leven. Als we onze plannen aan God toevertrouwen, spannen we een symbolische eroev rond ons leven. Dan zeggen we tegen God: “Kijk Heer, dit gebied in mijn leven vertrouw ik toe aan U. Wilt u er Uw heerlijkheid vestigen, Uw leiding over nemen?”

In onze snelle informatiemaatschappij vergeten we maar al te gemakkelijk hoe belangrijk dat is. Als je de domeinen in je leven niet geestelijk afbakent, verlies je gemakkelijk je focus en visie. Je gedachten raken versnipperd, je verdwaalt in het grote geheel. Je oorspronkelijke bezieling wordt vertroebeld door duizend-en-één dagelijkse dingen. Binnenkomende sms-jes, sociale media, mensen die je aandacht vragen, een volle wasmachine, een lege ijskast, rondslingerende sokken. Misschien herken je het wel.

Liefde dwingt niet

Een lerares Frans droeg haar leerlingen op haar een complimenteuze mail te sturen over de inhoud van haar lessen. In het Frans, wel te verstaan. Aangezien al haar leerlingen een mooi cijfer wilden, regende het complimenten. Maar wat is zo’n lofzang waard?

• Wat betekent liefde als je partner niet anders kan dan van je houden?
• Wat betekent een verjaardagscadeau als je je kind 10 euro geeft en zegt: “Ga maar naar de winkel en haal een bosje bloemen voor me”?

Mozes noch Jezus getuigen van een God die de mens dwingt om Hem lief te hebben. God heeft Zijn kinderen een vrije wil gegeven; Hij respecteert hun agenda en prioriteiten. Dat is zelfs essentieel, want alleen als er ook een vrije keus bestaat, kan liefde het verschil maken. God is gentle. Hij komt op uitnodiging. Hij komt daar waar een brug is geslagen, daar waar de tafel is gedekt, daar waar twee of drie mensen samen bidden in Zijn Naam, daar waar Hij een hart vindt dat Hem volkomen is toegewijd.

Opgaan naar de berg

Willen we echt Zijn stem horen, verlang je er werkelijk naar Zijn liefde te ervaren? Willen we echt dat Hij, in een wereld vol pijn en leed, realiteit voor ons wordt? Dan moeten we opgaan naar de berg.

De Sinaïberg in de gelijknamige woestijn in Egypte is zo’n 5.000 kilometer van ons verwijderd. Toch kan ons hart als die berg zijn. Als we het heiligen en er een eroev rond spannen, kan Gods Geest er neerdalen en wonen. En dan kunnen we een toevluchtsoord zijn voor anderen, die op dit moment eenzaam ronddolen in de woestijn van het leven.

Een berg valt op. Ook wij moeten niet bang zijn om op te vallen. Heb jij soms het gevoel dat je er nooit helemaal bij hoort? Voel je je weleens ongemakkelijk omdat je anders bent dan anderen? Misschien doe je al jarenlang hard je best om je aan te passen, geen aanstoot te geven, niets verkeerds te zeggen.

Maar een berg die boven het landschap uittorent, kan niet verborgen blijven. Ook wij moeten niet bang zijn om ruimte in te nemen, om beeldbepalers te zijn in onze omgeving. Als kinderen van de Allerhoogste hebben we toegang tot een groter potentieel. We kunnen ervoor kiezen een middelmatig leven te leiden, maar we kunnen er ook voor kiezen om – met de voeten stevig gegrondvest in de Aarde – naar de hemel te reiken.

Heiliging begint bij de beslissing om elke stap in ons leven er één richting de Bergtop te laten zijn. Om elke daad, elk woord, elk gebaar, te laten plaatsvinden binnen de veilige omheining van Gods liefde. Om elke dag opnieuw een plaats te bereiden om Hem te ontmoeten.

De pelgrim die zo op pad gaat, heeft niets te vrezen. Want hoe steil de tocht soms ook mag lijken, ze wordt beloond met vele mooie vergezichten. En, last but not least: met een behouden aankomst.

Amen.

Dit was de preek van zondag 16 mei 2021 in de Evangeliekerk Dendermonde ter gelegenheid van de zevende zondag na Pasen.

Meer lezen?

• Exodus 19, 9-20a
• Johannes 17, 14-26