Digitale media openen de deur tot ongekende mogelijkheden, maar ze brengen ook uitdagingen met zich mee. Dat de term “scammers” zo’n 468 miljoen hits oplevert op Google, zegt genoeg. Sommige scammers komen met verhalen die gemakkelijk te ontmaskeren zijn, maar er zijn ook internetoplichters die het slimmer aanpakken. Hoe herken je ze? Wees gewaarschuwd! Dit zijn de drie meest voorkomende profielen.

De love scammer

Krijg je een vriendschapsverzoek van een aantrekkelijke Amerikaanse piloot of militair, of een uiterst charmante Britse of Australische dame? Wees op je hoede! Love scamming is een vorm van datingfraude die in Nederland en België jaarlijks miljoenen euro’s schade veroorzaakt. Volgens gespecialiseerd onderzoek van Forensicron is ongeveer 40 procent van de slachtoffers man en 60 procent vrouw.

Datingfraudeurs hanteren zeer geslepen tactieken. Ze sturen attente berichtjes, tonen interesse en achterhalen de wensen van hun slachtoffer, zodat ze zich kunnen voordoen als de ideale partner. Sommige love scammers sturen tientallen, zo niet honderden berichtjes per dag. Hun aanpak is erop gericht om zo snel mogelijk gevoelens van verliefdheid in het slachtoffer op te wekken.

Is het eenmaal zo ver en kun je aan niets of niemand anders meer denken? Be aware! Er gebeurt onherroepelijk iets waar geld voor nodig is.

• Het vliegtuigbezoek kan niet doorgaan wegens procedurele tegenslag;
• De bankrekening van je geliefde is door een fout bevroren;
• Zijn/haar creditcard werkt niet meer;
• Je toekomstige bruid(egom) heeft dringend een lening nodig voor een bedrijf, studie of vliegreis.

Reken maar niet op een ontmoeting of een zonnige toekomst. Samen met de liefde verdampt ook je banksaldo.

Identiteitsfraude

Tijdens een boekpresentatie in Brussel zoomde de telefoon. Toen ik opnam kreeg ik een Engelssprekende man aan de lijn die beweerde van de federale overheid te zijn. “U moet dringend actie ondernemen, want er zijn frauduleuze handelingen geconstateerd met uw identiteitskaart en bankrekening”, zei hij. Omdat een telefoontje van de federale overheid in het Engels nogal verdacht is, vroeg ik hem of hij ook Frans of Nederlands sprak.

Het antwoord dat de man gaf, klonk nogal ontwijkend: “Mevrouw, gezien de urgentie van dit probleem, is het beter dat we zulke zaken in het Engels afhandelen”. Na duidelijk te hebben gemaakt dat ik hem niet geloofde, brak ik het gesprek af.

Daarna volgden er nog een paar onbeantwoorde telefoontjes. Vervolgens een spraakbericht van de “federale overheid” via whatsapp, nu wel in het Nederlands. Met wie ik had ik nu precies van doen gehad? Een telefoontje naar de echte federale politie leverde gelukkig wel betrouwbare informatie op.

Tips van de politie

Een typische poging tot identiteitsfraude, constateerde de politiemedewerker aan de lijn. Vaak bedienen de personen zich in kwestie van de telefoonnummers van onwetenden, die ze via het internet hebben “gekraakt”. De daders zijn daardoor meestal lastig te achterhalen. Enkele tips van de politie:

• Overheidsinstanties spreken altijd de officiële landstaal (of -talen). Een Engelstalig telefoontje namens de Nederlandse of Belgische politie? Niet vertrouwen.
• Overheidsinstanties vragen aan de telefoon nooit om persoonlijke gegevens. Daarvoor worden andere kanalen gebruikt, zoals sites waarvoor je je moet identificeren via ItsMe of identiteitskaart.
• Noteer het onbetrouwbare nummer en meld het bij de politie.
• Blokkeer het nummer.
• Heb je toch gegevens verstrekt? Je bankkaart blokkeren is de eerste stap. Neem daarna zo snel mogelijk contact op met de lokale politie.

Erfenisfraude

Erfenisfraude gaat meestal schuil achter een hulpeloos gezicht. Een onbekende benadert je, en doet zich voor als een vergeten familielid of een oudere dame met de Franse nationaliteit, woonachtig in Nederland of België. Logisch, want spel- en taalfouten worden dan verklaarbaar. Het profiel oogt vaak betrouwbaar, met huisdieren, een tuin, foto’s van spelende kinderen. Maar schijn bedriegt.

Voeg je deze persoon toe, dan krijg je een wanhopig berichtje. De persoon in kwestie heeft veel geld, maar helemaal niemand om dat mee te delen. Aan wie moet hij of zij haar erfenis nalaten als ze er niet meer is? Daarom heeft de weldoener jou, een vreemde, uitgekozen om de erfenis naar over te maken. De redenen zullen ongetwijfeld je ego strelen:

• Je ziet er zo vriendelijk uit;
• Je bent maatschappelijk actief/doet goed werk/bent kerkelijk betrokken;
• Jij lijkt haar een van de weinige betrouwbare personen die deze wereld nog rijk is.

Stuur je je mailadres, dan ontvang je een mail, ogenschijnlijk van een advocaat of notaris, met daarin een “officiële” bevestiging dat de weldoener in het buitenland jou haar fortuin wil toevertrouwen. Soms is er zelfs een overlijdensakte bijgesloten die bedrieglijk echt lijkt.

Te mooi om waar te zijn? Inderdaad. Want als je de erfenis werkelijk wilt ontvangen, hoef je nog maar één stap te wagen. De notariskosten betalen. Is dat eenmaal gebeurd, dan verdwijnt de vriendelijke Franse dame of het verre familielid met de noorderzon.

“Liever goed gelovig dan goedgelovig.”

Kelly Keasberry