Kelly keasberry

Al een jaar lang beheerst de coronacrisis het nieuws én ons openbare leven. De afgelopen jaren ontwikkelden we nieuwe technologieën, we stampten multinationals uit de grond en legden dijken aan. We konden zelfs het water bedwingen. Steeds meer vatte de gedachte post dat het leven maakbaar was. Totdat een minuscuul virus uit Wuhan plots barsten sloeg in dat optimistische vooruitgangsgeloof.

Het coronavirus confronteert ons met beelden die we in het Westen al bijna waren vergeten: die van overvolle ziekenhuizen, van virologen die ondanks al hun kennis soms ook met de handen in het haar zitten, een gebrek aan vaccins. Maar bovenal confronteert het coronavirus ons met de kwetsbaarheid van het menselijk leven.

Laatste Avondmaal

Op Witte Donderdag gedenken we de vooravond van Jezus’ sterven. Nog eenmaal gaat Hij tijdens het laatste avondmaal met Zijn leerlingen om tafel. Maar wat een feestelijk samenzijn rond Pascha zou moeten zijn, heeft een bittere bijsmaak. Ettelijke steden heeft Jezus bezocht, zieken heeft Hij genezen, demonen uitgedreven, en onder dat alles verkondigde Hij een boodschap die vaak regelrecht inging tegen de gevestigde orde. Jezus deed dat alles uit volle overtuiging van Zijn missie op Aarde. Maar die maakte ook dat Hij opviel. En wie zijn nek boven het maaiveld uitsteekt, we weten het allemaal: die krijgt niet alleen fans en volgers, maar ook vijanden. Die laatste avond, omringd door Zijn leerlingen, wist Jezus exact wat Hem te wachten stond.

“Als je na je overlijden één herinnering mee zou mogen nemen naar het hiernamaals, welke zou dat dan zijn?” Dat is de vraag die de Nederlandse Jacky de Goor voorlegde aan een uiteenlopende doelgroep van mensen. De antwoorden bundelde ze in het boek Je leven in één herinnering. De rode draad die uit alle verhalen naar voren komt, is verbinding. Hoe succesvol mensen ook zijn, aan het eind van hun leven koesteren ze bovenal de momenten dat ze omringd waren door hun dierbaren. Bij Jezus is dat niet anders. Door het brood te delen en de beker van het verbond rond te laten gaan, laat Hij zijn dierbaren een laatste gebaar na. “Doe dit tot Mijn gedachtenis”, drukt Hij ze op het hart.

Voeten wassen

Tweeduizend jaar later krijgt dat gebaar nog altijd navolging. In kerken overal ter wereld wordt het Heilig Avondmaal gevierd. Een ritueel dat in de uiteenlopende tradities een verschillende betekenis heeft gekregen, en dat in coronatijden niet altijd meer kan worden gevierd. Toch kunnen we aan de essentie ervan – verbintenis met Christus en met onze naaste – nog altijd volop gehoor geven. Ook vandaag nodigt Jezus ons uit ons leven met anderen te delen. Om elkaar de hand te reiken, het brood te delen met wie honger heeft. En bovenal: om Jezus’ gedachtenis levend te houden door in Zijn voetsporen te treden en Zijn boodschap van vrede en naastenliefde gestalte te blijven geven, dwars door alle omstandigheden heen.

Meer nog dan in brood en wijn, kunnen wij Hem gedenken in de mate waarin we anderen dienstbaar zijn. Jezus waste Zijn discipelen de voeten. Maar bovenal toonde Hij ons een Liefde die ernaar zoekt zich te verbinden; die niet heerst maar dient, en die niet op zichzelf kan blijven bestaan, maar pas echt op volle smaak komt wanneer ze wordt uitgedeeld.

Rituelen kunnen inhoudsloos worden als we er gedachteloos aan deelnemen. Maar al te vaak doen we dingen op de automatische piloot, of we beseffen niet de achterliggende betekenis ervan. Zo kan het ook gaan met het Heilig Avondmaal. Maar dat is niet wat Christus van ons vraagt. Bovenal nodigt Hij uit tot een geesteshouding van overgave, zodat Zijn brood ons kan voeden en Zijn wijn in staat is onze geestelijke dorst te lessen.

‘Ik ben het brood dat leven geeft,’ zei Jezus. ‘Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in mij gelooft zal nooit meer dorst hebben.’

Johannes 6, 35

Een fijne en verbindingsvolle Witte Donderdag toegewenst!

Verder lezen?

• Exodus 12, 1-8; 11-14
• 1 Korinthe 11, 23-26
• Johannes 13, 1-15